Để phòng tránh các bệnh
hô hấp, nhiều bà mẹ có thói quen dùng nước muối sinh lý hàng ngày để rửa mũi, họng
cho trẻ. Liệu cách làm này có đúng hay không? TS.BS Nguyễn Tuyết Xương (Trưởng
khoa Tai – Mũi – Họng, Bệnh viện Nhi Trung ương) sẽ giải đáp thắc mắc này.
Cần sử dụng nước muối
sinh lý đúng cách
Theo TS.BS Nguyễn Tuyết
Xương, nước muối sinh lý 0,9% hay nước muối biển là dung dịch dùng để rửa, vệ
sinh mũi họng, không phải là thuốc. Ngoài việc dùng để cung cấp và bổ sung nước
cũng như chất điện giải cho cơ thể (dùng theo đường tiêm truyền theo chỉ định của
bác sĩ) thì nước muối sinh lý còn được dùng làm thuốc nhỏ/rửa mắt hay mũi.
Hiện một số phụ huynh
lạm dụng, dùng nước muối sinh lý rửa mũi cho con hàng ngày để phòng chống các bệnh
viêm mũi, họng trong khi trẻ không bị bệnh. Bác sĩ Xương khẳng định đây là việc
làm sai lầm do trong mũi, họng đều có một lượng dịch tự nhiên đủ để bôi trơn
niêm mạc, có tác dụng ngăn cản sự xâm nhập của vi khuẩn và bụi bẩn.
Nếu lạm dụng nước muối
sinh lý để rửa mũi sẽ khiến mũi trẻ mất đi dịch tiết tự nhiên, mất đi lớp bảo vệ
niêm mạc, khiến mũi trẻ bị rát, kích ứng mũi, chảy nước mũi, ảnh hưởng tới niêm
mạc mũi, khô mũi thậm chí dễ gây nên viêm nhiễm mãn tính. Ngoài ra, việc sử dụng
nước muối sinh lý hàng ngày có thể tạo cảm giác trẻ luôn bị bệnh, chưa kể đến
việc rửa mũi sai tư thế có thể khiến trẻ bị đau, chảy máu, hoặc là gây viêm tai
giữa.
Nước biển và nước muối
sinh lý chỉ thật sự tốt khi trẻ có tình trạng viêm mũi, ngạt và chảy nước mũi
nhiều. Lúc này chúng được dùng để bơm rửa, đảm bảo sự thông thoáng cho mũi.
Ngoài ra, cũng có thể dùng các dung dịch nước muối để vệ sinh mũi sau khi đi
xa, tiếp xúc với môi trường nhiều khói bụi. Cha mẹ cần nhớ không nên dùng nước
muối sinh lý hàng ngày.
Kỹ thuật rửa mũi cho
trẻ đúng cách:
BS Xương hướng dẫn
cách rửa mũi cho trẻ
– Đặt trẻ nằm nghiêng
trên bàn hoặc giường. Để đầu thấp, mông cao, đặt 1 tay lên đầu trẻ và giữ nhẹ để
tránh việc trẻ giãy giụa, có thể gây tổn thương trong quá trình rửa mũi.
– Lót khăn xô dày dưới
cổ và đầu trẻ để nước rửa chảy ra thấm vào đó.
– Nếu trẻ mới bị ngạt
mũi nhẹ, dịch mũi còn lỏng thì có thể tiến hành rửa luôn. Trong trường hợp dịch
mũi đặc, có rỉ mũi thì nên nhỏ 2 – 3 giọt nước muối vào mỗi bên mũi, đợi 1 lúc
cho nước muối ngấm làm mềm rỉ mũi rồi nhẹ nhàng dùng tay day day mũi bé để rỉ
mũi mềm và bong ra.
– Đặt miệng lọ nước muối
đầu tròn vào lỗ mũi phía trên của trẻ, bóp nhanh nhưng không quá mạnh để nước
muối đi vào trong và từ từ chảy ra ở lỗ mũi bên kia. Dịch mũi và rỉ mũi có thể
cuốn theo nước muối chảy ra lỗ mũi phía bên kia .
– Dùng khăn mềm nhẹ
nhàng lau sạch mũi, miệng trẻ, trấn an con vài phút trước khi quay bé nằm
nghiêng sang phía ngược lại để rửa tiếp lỗ mũi bên kia của bé. Cách làm tương tự.
– Nếu dịch mũi quá đặc
và không thể trôi ra theo nước, có thể dùng dụng cụ hút mũi để hút cho trẻ. Tuy
nhiên không nên lạm dụng hút mũi vì cách này có thể tạo áp lực gây tổn thương
niêm mạc mũi.
– Bơm rửa cho đến khi
nước rửa chảy ra màu trong, không còn dịch mũi nhầy. Ngày rửa mũi từ 3 đến 5 lần.
– Lưu ý không dùng xi
lanh chứa nước muối sinh lý bơm, rửa mũi bé do có thể làm trầy, xước niêm mạc
mũi của trẻ.
– Khi trẻ bị các bệnh
về mũi, xoang có thể dùng nước nuối sinh lý để rửa mũi cho bé nhưng phải theo
chỉ dẫn của bác sỹ chuyên khoa tai mũi họng.